ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΣΜΥΡΝΗΣ 2008

2ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΟΛΟΥ

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

                                                                                             Γεώργιος Κουρκούβελος

«Η ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΙΔΙ»

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ 2ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΟΛΟΥ

Θέλουμε να τονίσουμε ότι επειδή πιστεύουμε σε ένα σχολείο έρευνας ? γνώσης δημιουργίας μέσα από γνωστικά αντικείμενα ? εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και σε ένα σχολείο χαράς ? δράσης ? ζωής μέσα από το θέατρο, τη μουσική, την καλλιτεχνική δημιουργία, για τέταρτη συνεχή χρονιά πειραματιζόμαστε ? ζούμε ? παίζουμε ? δημιουργούμε και υλοποιούμε τη θεατρική άνοιξη του σχολείου μας, αφιερωμένη φέτος στην παγκόσμια ημέρα του βιβλίου μέσα από δράσεις που αφορούν το βιβλίο και το θέατρο.

Αποτελεί  μια προσπάθεια συλλογική ενός σχολείου στη τριπλή του διάσταση δάσκαλος ? παιδί ? γονιός ενός σχολείου σημερινού ανοιχτού στη κοινωνία με στόχο τη δημιουργία ενός  παιδιού ? μαθητή ισχυρού ψυχικά και γνωστικά απέναντι σε κάθε πρόκληση του καιρού του, αλλά και αισιόδοξου και χαρούμενου για το ωραιότερο μέλλον του μέσα από συνεχή ερεθίσματα και εμπειρίες .

Η Διευθύντρια του 2ου Δημοτικού Σχολείου Βόλου

Μουζαλά Δέσποινα

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

Η γοητεία των παραμυθιών και η παρουσία τους σ? όλους τους χώρους και τους πολιτισμούς του κόσμου εδώ και χιλιάδες χρόνια, δείχνει ότι μέσα από τα διάφορα επίπεδα ερμηνείας τους, έχουν να διδάξουν τόσο τους ενήλικες όσο και τα  παιδιά. Και επειδή τα παιδιά δε χορταίνουν τα παραμύθια ακόμα έτσι, εμείς επιλέξαμε για 4η συνεχή χρονιά να ζωντανέψουμε με τους μικρούς μαθητές της Α και Β τάξης, ένα ακόμη παραμύθι, ένα παλιό παραδοσιακό παραμύθι από τη Σμύρνη: «H Βασιλοπούλα και το Φίδι»

[Θεατρική διασκευή ? Επιμέλεια παράστασης: Γκέλυ Τσιαμανή]

Η συνάντηση του παραμυθιού μας με το έργο του ζωγράφου Γεώργιου Κουρκούβελου ήταν αφετηρία για ένα ακόμα ταξίδι στο μαγικό κόσμο των χρωμάτων, της φαντασίας, της δημιουργίας, της χαράς.

Έτσι, μεγάλοι και μικροί, γονείς, δάσκαλοι και παιδιά δημιουργούν στο χώρο που συναντιέται το παιδί με το βιβλίο, το βιβλίο με το παραμύθι, το παραμύθι με το παιχνίδι, το παιχνίδι με το θέατρο, τη μουσική, τα χρώματα?

Γκέλυ Τσιαμανή

Υπεύθυνη δασκάλα θεατρικής παράστασης

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (Ιnternational Board on Books for Young People - ΙΒΒΥ) το 1966. Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.

Η αφίσα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2008

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 2008

"Το 2008 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα της Ταϊλάνδης. Την αφίσα τη φιλοτέχνησε ο Ταϊλανδός κορυφαίος ζωγράφος και συγγραφέας Chakrabhand Posayakrit, καλλιτέχνης από τους πιο γνωστούς στη χώρα του, τιμημένος με πλήθος βραβεία και διακρίσεις για τα εικαστικά του έργα και τις μελέτες του γύρω από την καλλιτεχνική παράδοση της χώρας του. Σε μήνυμά του προς τα παιδιά, εξηγώντας πώς εμπνεύστηκε το θέμα της αφίσας, λέει:
«Την έμπνευση για την αφίσα της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου 2008 την οφείλω στην μακρά παράδοση της Ταϊλάνδης, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά άκουγαν ιστορίες και διάβαζαν κείμενα γραμμένα σε φύλλα φοινικιάς, που τα τοποθετούσαν σε τραπεζάκια σχεδιασμένα ειδικά για να μπορούν τα παιδιά να διαβάζουν».

Μαθητές/ριες Δ΄ τάξης 2ου Δημοτικού Σχολείου


ΧΑΝΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ

Δανός συγγραφέας και ποιητής πασίγνωστος σ? όλον τον κόσμο για τα παραμύθια του. Γιος ενός παπουτσή και μιας πλύστρας, γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1805 στην πόλη Οντένσε της Δανίας. Έμεινε ορφανός από πατέρα στα 11 του χρόνια και έκανε διάφορες δουλειές για να τα φέρει βόλτα αυτός και η μητέρα του. Το σχολείο ήταν μία πολυτέλεια για το μικρό Χανς Κρίστιαν.

Το προσωπικό του καταφύγιο, τις όποιες ελεύθερες ώρες είχε, ήταν ένα μικρό κουκλοθέατρο. Έφτιαχνε με τα ίδια του τα χέρια τις κούκλες, τις έντυνε κι έδινε τις δικές του προσωπικές παραστάσεις, με έργα κυρίως του Σαίξπηρ, τα οποία απομνημόνευε με χαρακτηριστική ευκολία.

Η χάρη του έφτασε στα αυτιά του βασιλιά της Δανίας Φρειδερίκου του 6ου, ο οποίος ενδιαφέρθηκε προσωπικά για το παράξενο αυτό αγόρι. Τον έστειλε σε ένα από τα καλύτερα σχολεία της χώρας, καταβάλλοντας ο ίδιος τα δίδακτρα. Μετά κόπων και βασάνων, ο Χανς Κρίστιαν τελείωσε το Γυμνάσιο σε ηλικία 23 ετών. «Τα χρόνια αυτά ήταν τα πιο πικρά και σκοτεινά της ζωής μου», έγραψε στην αυτοβιογραφία του. Στη συνέχεια γράφεται στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.

Το 1822 εκδίδει το πρώτο βιβλίο του, που θα περάσει απαρατήρητο. Το 1829 γράφει μια ιστορία φαντασίας με τίτλο: «Περίπατος από το κανάλι του Χόλμενς?» που θα σημειώσει μεγάλη επιτυχία. Συνεχίζει να γράφει, ποιήματα, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, που γνωρίζουν επιτυχία περισσότερο στη Γερμανία, παρά την πατρίδα του.

Το 1835 δημοσιεύει τα πρώτα του «Παραμύθια για παιδιά» και μόνο 8 χρόνια αργότερα κερδίζουν την επιδοκιμασία του κόσμου. Θα γράψει συνολικά 168 παραμύθια ως το 1872 με πιο γνωστά: «Τα κόκκινα Παππούτσια», «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι», «Η βασίλισσα του χιονιού», «Το ασχημόπαπο», «Το μολυβένιο στρατιωτάκι», «Το μικρό έλατο», «Η μικρή γοργόνα», «Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα», «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» και «Η Τοσοδούλα».

Τα παραμύθια του είναι από τα πιο πολυμεταφρασμένα έργα σ? όλη την ιστορία της λογοτεχνίας. Μολονότι βασίζονται σε λαϊκούς θρύλους, τα περισσότερα χαρακτηρίζονται από έναν ηθικό ρεαλισμό, παρά απ? την ανάγκη εκπλήρωσης μιας επιθυμίας. Οι κακοί δεν είναι δράκοι ή μάγισσες των λαϊκών μυθιστοριών, αλλά εκπρόσωποι ανθρώπινων αδυναμιών, όπως ματαιοδοξίας και εγωιστικής αδιαφορίας. Ορισμένα από τα παραμύθια του αποκαλύπτουν μια αισιόδοξη πίστη στην επικράτηση του καλού και του ωραίου, αλλά είναι βαθιά απαισιόδοξα και έχουν δυσάρεστο τέλος.

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν θα διακριθεί και στην ταξιδιωτική λογοτεχνία. Από το 1833 ως το 1857 πραγματοποιεί 29 ταξίδια σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική, γνωρίζεται με μεγάλες προσωπικότητες της εποχής και καταγράφει τις εμπειρίες του σε σειρά ταξιδιωτικών βιβλίων. Τα βήματά του θα τον φέρουν ως την Ελλάδα τον Μάρτιο του 1841. Στο οδοιπορικό του περιγράφει λεπτομερώς τη διαμονή του στην Αθήνα. Παρά τις ανησυχίες και τις φοβίες του, δε δίστασε να ταξιδέψει και να επισκεφτεί το Θησείο, το Φάληρο, την Ακρόπολη.

Την άνοιξη του 1872, ο Άντερσεν έπεσε από το κρεβάτι του και χτύπησε σοβαρά. Δεν ξαναέγινε ποτέ τελείως καλά και στις 4 Αυγούστου του 1875 πέθανε σε ηλικία 70 ετών.

Μαθητές/ριες Δ΄ τάξης 2ου Δημοτικού Σχολείου

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Παραδοσιακού Παραμυθιού

Το παραμύθι, από το παρά και μύθος, ετυμολογικά συνδέεται με το ρήμα παραμυθούμαι που στην αρχαιότητα είχε διάφορες σημασίες: δίνω θάρρος, προτρέπω, παρηγορώ, συμβουλεύω, ανακουφίζω, υποστηρίζω. Παραμυθητής ήταν αυτός που έδινε παρηγορία, παραμυθία και παραμύθιον ήταν η ενθάρρυνση, η προτροπή, η παρότρυνση. Σήμερα μιλώντας για το παραμύθι αναφερόμαστε στη λαϊκή διήγηση που μοιάζει με μεγάλο περιπετειακό μύθο ή έχει συντεθεί από περισσότερους πυρήνες μύθων που είναι γνωστοί σε περισσότερους λαούς.

Το παραμύθι για το λαϊκό έντεχνο λόγο είναι ότι για τη λογοτεχνία το μυθιστόρημα. Η υπόθεσή του δεν δεσμεύεται από τόπο, χρόνο και αιτιακές σχέσεις. Τα πρόσωπά του είναι αόριστα, ένας βασιλιάς, μια κόρη, μια γριά, ένα παιδί, και φανταστικά, ο δράκος, η μάγισσα, το φτερωτό άλογο, κλπ. Τα παραμύθια υπακούουν σε κοινούς αφηγηματικούς κανόνες που χαρακτηρίστηκαν από τους ειδικούς του παραμυθιού ως νόμοι. Η επανάληψη των φραστικών μοτίβων, τα τρία πρόσωπα ή έργα με το τρίτο να είναι το σπουδαιότερο, τα δύο πρόσωπα επί σκηνής, οι αντιθέσεις, η αποκορύφωση της πλοκής είναι μερικά από αυτά.

Ο κόσμος του παραμυθιού είναι ένας κόσμος που δεν υπάγεται στις κατηγορίες του χρόνου, του χώρου και της αιτιότητας. Ένας κόσμος αγέραστος και αθάνατος, απόλυτα ωραίος και απόλυτα άσχημος, απόλυτα κακός και απόλυτα καλός, χτισμένος από χρυσάφι, ασήμι και διαμαντόπετρες. Εδώ, ο θάνατος εύκολα νικιέται με λίγες σταγόνες αθάνατο νερό. Μια σταγόνα λάδι μεταμορφώνεται σε αδιάβατη λίμνη, ένα κομμάτι σαπούνι σε γλιστερό βουνό και ένα χτένι γίνεται αδιαπέραστος αγκαθότοπος.

Τα παραμύθια καθοδηγούν το παιδί να ανακαλύψει τις κλίσεις του και υποδεικνύουν τι εμπειρίες χρειάζεται για να αναπτυχθεί περισσότερο ο χαρακτήρας. Τα παραμύθια έχουν σημαντικό ψυχολογικό νόημα για παιδιά όλων των ηλικιών, κορίτσια και αγόρια ανεξάρτητα από το φύλο των ηρώων της ιστορίας. Κι επειδή διευκολύνουν τις αλλαγές ταύτισης ?το παιδί σε κάθε περίοδο αντιμετωπίζει διαφορετικά προβλήματα- του επιτρέπουν να αντλήσει πλούσια προσωπικά μηνύματα από αυτά.

Αν πιστεύουμε λοιπόν, ότι το παραμύθι δεν αποτελεί απλώς ένα απολίθωμα του παρελθόντος αλλά μπορεί να απευθύνεται στο σύγχρονο αναγνώστη, όχι μόνο παιδί αλλά και ενήλικα, να ικανοποιεί τις δικές του ανάγκες, να αποκαλύπτει τις αντιθέσεις και της δικής του ζωής, τότε το παραδοσιακό παραμύθι: «Η Βασιλοπούλα και το Φίδι» μπορεί να προσφέρει παραμυθία- δηλαδή παρηγοριά- και στις δικές του, μικρές και μεγάλες, καθημερινές περιπέτειες και να τον μεταβάλλει από παθητικό αναγνώστη σε ενεργό παραμυθοήρωα.

Από μια άλλη οπτική γωνία, αν θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά «τη δυνατότητα να μπουν πιο? βαθιά στους παραμυθένιους τόπους και να γευτούν την ιδιαιτερότητα των ηρώων-χαρακτήρων, δεν έχουμε παρά να καλέσουμε στο σημείο αυτό τη δραματοποίηση για να μας παρασύρει στη μαγεία του Θεατρικού Δρωμένου». Εάν πρέπει να ανοίξουμε νέους δρόμους επικοινωνίας ανάμεσα στο παλιό και το νέο, εάν πρέπει να φυλάξουμε τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια, «ο καλύτερος τρόπος να τα φυλάξουμε είναι να τα παίξουμε».

Μαθητές/ριες Δ΄ τάξης 2ου Δημοτικού Σχολείου

Σκέψεις των παιδιών για το βιβλίο και το θέατρο:

«Το θέατρο μας δίνει χαρά»

Εύη, Ηλιάννα

«Το βιβλίο μας ταξιδεύει»

Σάββας

«Τα βιβλία μας κάνουν ευτυχισμένους»

Τζέλα, Δέσποινα, Ιωάννα

«Το θέατρο με κάνει να ονειρεύομαι»

Τηλέμαχος

«Το θέατρο με ζωντανεύει»

Διονύσης

«Τα βιβλία σου δίνουν φαντασία»

Αναστάσης

«Το θέατρο είναι καλό πράγμα για τον άνθρωπο»

Αργύρης

«Τα βιβλία ανοίγουν τις πύλες για τις γνώσεις»

Βασίλης

«Το θέατρο μας κάνει να νιώθουμε»

Αλέξης

«Όταν παίζω θέατρο νιώθω ότι είμαι σε άλλο κόσμο, ότι είμαι αυτό που παίζω αληθινά» Βασιλική

«Με τα παραμύθια μαθαίνω να διαβάζω»

Νικολέτα

«Όταν διαβάζω ένα βιβλίο νιώθω ότι είμαι κι εγώ μέσα»

Γιώργος

«Η Βασιλοπούλα και το φίδι»

Παραδοσιακό παραμύθι της Σμύρνης

Τίτλος πρωτότυπου: «Το φίδι» (Συλλογή Γ. Ιωάννου)

Θεατρική διασκευή: Γκέλυ Τσιαμανή

Παίζουν οι μαθητές και μαθήτριες:

Αφηγητής ? Αετός:

Αλέξιος Σανδραβέλης ? Παντελιάδης

Πουλιά του Δάσους:

Χαρά Κανάκη

Αλκιβιάδης Γιοβάνης

Άντρας:

Αναστάσιος Αγγλογάλλος

 

Ιφιγένεια Κρομμύδα

Γυναίκα:

Ιωάννα Μαλλιαρού

 

Χρήστος Τίτσιας

Βασιλόπουλο:

Βασίλειος Καραλής

 

Αικατερίνη Κιρκιμπίρη

Μοίρες:

Βασιλική Παπαθεολόγου

Μαριαλένα Τσιόβολου

 

Ιωάννα Κυριακού

Χριστίνα Καβούρα

     

Σοφία Μπαρπάκη

Φρουροί:

Κωνσταντίνος Παλαιογιάννης

 

Αικατερίνη Λιναρδοπούλου

 

Φίλιππος ? Μάριος Δούκας

 

Δημήτριος Κουρκούβελος

 

Αναστάσιος Δουζένης

 

Δέσποινα Φωκίδη

 

Ευάγγελος Αρβανίτης

 

Μερόπη Παπαθεολόγου

 

Γεώργιος Μαράβας

 

Γεώργιος Μπαρμπέρης

 

Γεώργιος Σιούτης

 

Αλέξανδρος Μπαρμπέρης

       

Βασιλιάς:

Αργύριος Βίτσιος

Ζώα του Δάσους:

Ιωάννης Λιόλιος

Βασιλοπούλα:

Παρασκευή Καβούρα

 

Ηλιάννα Παπαδοπούλου

Βασίλισσα:

Κλεοπάτρα Σαρσώνη

 

Τζέλα Γκίκα

     

Σάββας Αναγνώστου

     

Δέσποινα Σταθοπούλου

Συντελεστές της Παράστασης:

Ζωγραφική σκηνικών, αλλαγές σκηνικών, ήχος, φροντιστήριο:

Γονείς των παιδιών

Κατασκευή φιδιού:

Εύα Ρίζου

Κατασκευή δέντρων:

Παναγιώτης Αδαμάκος

Κουστούμια:

Κωνσταντίνα Ζαφειρίου

Επιλογή Μουσικής:

Τραγούδια της Μικράς Ασίας (Χάλαρης)

Αφίσα:

Από τον πίνακα ζωγραφικής του Γεωργίου Κουρκούβελου

Επιμέλεια Παράστασης:

Γκέλυ Τσιαμανή

   

 

Ευχαριστούμε:

Το Σύλλογο των Διδασκόντων του 2ου Δημοτικού Σχολείου

Το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του 2ου Δημοτικού Σχολείου

Τη διεύθυνση και το προσωπικό του θεάτρου της Παλιάς Ηλεκτρικής

Το ζωγράφο Γεώργιο Κουρκούβελο

Πρόσθετες πληροφορίες